Είναι πρωί, και κάθομαι απέναντι σε μια πονεμένη ψυχή που έχει έρθει να συνταξιδέψουμε με το βαρκάκι της ψυχοθεραπείας και καθώς τα νερά που επισκεπτόμαστε βαθαίνουν αναπάντεχα, συνάμα γνωρίσουμε πως τώρα, αυτήν τη στιγμή, το ταξίδι αυτό αποκτά μεγαλύτερο νόημα. Καταλήγει εκείνη να εκφράσει το σύνθημα που γεννήθηκε τόσο από τις παράλληλές μας διαδρομές, όσο και από τη διαφοροποίησή μας: “είναι βάσανο όσο και μεγαλείο το να κοιτάς τόσο βαθεία μέσα στον εαυτό σου ώστε τίποτα στους άλλους να μην σου φαίνεται πια ασυγχώρητο”.
Έβαλε σε λέξεις τους φόβους μας, τα μποφόρ του ταξιδιού μας, αλλά και την ίδια τη σανίδα σωτηρίας της ανθρώπινης ψυχής. Όταν ο κόσμος φαντάζει πάντα ασυγχώρητος, όταν με σφοδρότητα στρεφόμαστε είτε σε συνάνθρωπο είτε σε ομάδα είτε σε κοινωνίες, σε φυλές, σε καθεστώτα, με ένα αδειάσειστο και ανελέητο “κατηγορώ” στα χείλη, αδειάζουμε συνήθως τα απορρίμματά μας σε έναν κάδο, μακριά από μας, που μπορεί να τα περιέξει – που εν πάση δε περιπτώσει δεν μας νοιάζει κι αν έχει ξεχυλίσει. Στο βωμό της αποποίησης της δικής μας προσωπικής ευθύνης, οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη ψυχή γίνεται φορέας των ανείπωτων παρορμήσεων, αδυναμιών, σφαλμάτων, προθέσεων που έστω και πνιγηρά έχουν ηχήσει πρώτα μέσα μας.
Καταφέρνοντας να αναγνωρίσουμε μέσα στον ίδιο μας τον εαυτό τις ροπές που οδηγούν τον συνάνθρωπό μας σε μια πράξη “ασυγχώρητη”, ταυτιζόμενοι με την αδυναμία, τον φόβο, την ανάγκη, την πάλη για επιβίωση που σίγουρα έχουμε οι ίδιοι βιώσει, έχουμε την ελπίδα όχι μόνο να συγχωρέσουμε, αλλά να προσφέρουμε ανακούφιση, εναλλακτικές λύσεις, διαφορετικές μεθόδους προσέγγισης, να κάνουμε προτάσεις βελτίωσης, να αγγίξουμε το συνάνθρωπό μας με σεβασμό ακόμα κι αν πρόκειται να προβούμε σε σωφρονιστική λύση. Συγχρόνως, αγκαλιάζοντας το σφάλμα και την αδυναμία μέσα στην δική μας ψυχή, θα φερθούμε με σεβασμό και στον εαυτό μας όταν θα προκύψει να κάνουμε εμείς κάτι το “ασυγχώρητο”, παίρνοντας επάνω μας την ευθύνη του εαυτού μας. Όσο εναποθέτουμε μονίμως την μαυρίλα και την αδυναμία μας κάπου έξω από τον εαυτό μας, τόσο δυσκολότερο είναι να έχουμε έναν άρτιο εαυτό, να αισθανόμαστε κύριοί του και να μην καταδιωκόμαστε εκ των έσω και έξω.
Ο σύντροφός μας, το παιδί μας, ο συνάνθρωπός μας, ο γειτονικός ή μακρινός μας λαός, η διαφορετική από εμάς φυλή, όλοι κουβαλούν στην ψυχή τους υλικό με το οποίο μπορούμε, αν το θελήσουμε, να ταυτιστούμε και μέσα απ’αυτήν την ταύτιση να το κατανοήσουμε. Μπορεί να γίνεται έκδηλο με τρόπους διαφορετικούς ή να διαφέρει στην κλίμακα διαδραμμάτισής του, δεν παύει όμως να παραμένει κάτι έστω και αχνά γνώριμο για μας. Αν αφουγκραστούμε χωρίς λογοκρισίες και περικοπές τον εαυτό μας και τον παρατηρήσουμε σε όλες του τις εκφάνσεις, θα μπορέσουμε καλύτερα να καταλάβουμε, άρα και να πλησιάσουμε το συνάνθρωπό μας.
Τα άνωθι δεν συνιστούν πρόταση για ανοχή δίχως όρους όλων των ειδών των πράξεων και συμπεριφορών, παρά μόνο μια περισσότερο ανθρωπιστική και λιγότερο σχιζοειδή προσέγγιση. Συνεχίζει να παραμένει ευθύνη του εαυτού μας το να βάζουμε όρια σε πράξεις που προξενούν βλάβη και προσβάλλουν τον εαυτό μας και τους γύρω μας, απλά μέσα από το πρίσμα που συνθέτει το άνωθι σύνθημα, θα μπορούμε να δούμε και τη βλάβη ή την προσβολή που ο ίδιος ο πράττων την “ασυγχώρητη” πράξη τελικά επιφέρει στον εαυτό του. Έτσι, μέσα από ένα πνεύμα ενσυναίσθησης, θέλω να πιστεύω, πως θα μπορούμε να καταλήξουμε σε υγιέστερους και λιγότερο επιθετικούς τρόπους συνύπαρξης με τους γύρω μας αλλά και με τον εαυτό μας.
Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια