Βρέφη, στρες και μια μαμά που δεν ανταποκρίνεται

new13_6785034_s.jpg

Συνήθως δεν έχουν ακόμα καταφέρει να κάθονται μόνα τους. Ωστόσο, μωρά ηλικίας έξι μηνών στρεσάρονται όταν δεν λαμβάνουν την προσοχή που αισθάνονται ότι δικαιούνται.

Τα επίπεδα της κορτιζόλης, κύριας ορμόνης του στρες, ανεβαίνουν κατακόρυφα όταν η μητέρα τους τα αγνοεί. Ακόμα και μία ημέρα αργότερα αγχώνονται μήπως το ίδιο τους συμβεί ξανά.

Μία επιστημονική έρευνα από τον Καναδά ανακάλυψε ότι ένα βρέφος που στερείται της αγάπης της μητέρας του έστω και για δύο μόνο λεπτά αγχώνεται και φοβάται ότι η μητέρα του θα το αγνοήσει πάλι την επόμενη μέρα.

Ειδικοί στην ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού από το εργαστήριο έρευνας γονιών – βρεφών στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο δηλώνουν ότι επαναλαμβανόμενα επεισόδια στρες θα μπορούσαν να έχουν τεράστιες συνέπειες για την υγεία του παιδιού καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Έχοντας ως στόχο να μελετήσουν κατά πόσο τα βρέφη ηλικίας έξι μηνών είναι ικανά να περιμένουν και να προβλέπουν τα προβλήματα, οι Καναδοί ερευνητές προσκάλεσαν 30 μωρά με τις μητέρες του στο εργαστήριο και τα μοίρασαν σε δύο ομάδες.

Τα μωρά τοποθετήθηκαν σε καρεκλάκια αυτοκινήτου και οι μητέρες τους έπαιζαν μαζί τους και τους μιλήσουν όπως συνήθως. Έπειτα, το παιχνίδι σταματούσε για περίοδο 2 λεπτών, κατά την οποία η μητέρα απλά κοιτούσε πάνω από το κεφάλι του παιδιού της, χωρίς να ανταποκρίνεται σε αυτό, διατηρώντας το πρόσωπό της χωρίς ίχνος συναισθήματος.

Την επόμενη ημέρα, η μητέρα έφερε το μωρό της πίσω στο εργαστήριο. Τα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα μετρήθηκαν αρκετές φορές και στις δύο ημέρες. Η ποσότητα κορτιζόλης στο αίμα του παιδιού ανέβηκε κατακόρυφα όταν η μαμά δεν ανταποκρινόταν σε αυτό και το αγνοούσε. Ακολούθως τα επίπεδα της ορμόνης έπεφταν, πριν  εκτιναχθούν και πάλι όταν τα βρέφη επέστρεφαν πίσω στο εργαστήριο τη δεύτερη ημέρα, παρά το γεγονός ότι τώρα η μητέρα τους δεν τα αγνοούσε.

Μια δεύτερη ομάδα βρεφών πέρασαν την ίδια διαδικασία, μόνο που οι μητέρες τους δεν τα αγνόησαν σε καμία στιγμή. Τα ορμονικά επίπεδα στο αίμα αυτής της ομάδας δεν άλλαξαν.

Τα ευρήματα της έρευνας υποδηλώνουν ότι η επιστροφή των βρεφών στο ίδιο εργαστήριο την επόμενη ημέρα οδήγησε τα μωρά που είχαν την εμπειρία της μη ανταπόκρισης από τη μάνα τους να αναμένουν την επανάληψη του προβλήματος.

Ο επικεφαλής ερευνητής Dr David Haley, του Πανεπιστημίου του Τορόντο, δήλωσε: «Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα μωρά, ήδη από αυτήν την ηλικία έχουν την ικανότητα να προβλέπουν μελλοντική εμπειρία και να παράγουν μια προκαταβολική αντίδραση στρες που βασίζεται στην προσδοκία τους για το πώς οι γονείς τους θα συμπεριφερθούν απέναντί τους μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο.»

Ο Καθηγητής Jay Belsky του Πανεπιστημίου του Λονδίνου ανέφερε ότι παράγοντες όπως η κατάθλιψη είναι δυνατόν να επηρεάσουν αρνητικά την σχέση της μητέρας με το μωρό της και να στείλουν τα επίπεδα κορτιζόλης στο μωρό στα ύψη, ξανά και ξανά.

Αυτό μπορεί να μειώσει την άμυνα του οργανισμού του παιδιού, γιατί παρατεταμένη αύξηση της κορτιζόλης στο αίμα επιδρά αρνητικά στο ανοσοποιητικό του σύστημα. Ένα διαταραγμένο μεγάλωμα του μωρού κατά αυτόν τον τρόπο (υψηλά επίπεδα στρες) ίσως επίσης σημαίνει ότι το παιδί θα γίνει ένας μη τέλειος γονιός με τη σειρά του όταν μεγαλώσει.

Τι μπορούμε να πούμε στους γονείς, ως προς την καθημερινή τους πρακτική με τα μωρά τους, που να πηγάζει από τα αποτελέσματα τέτοιων ερευνών; Δεν εννοούμε φυσικά ότι ως γονιός πρέπει να δίνεις συνεχώς το 100% της προσοχής σου στο παιδί, πράγμα έτσι και αλλιώς αδύνατο. Αλλά πρέπει να τονίσουμε στους γονείς ότι εσκεμμένες, συνειδητές προσπάθειες να μην ανταποκριθούν στο μωρό που ζητάει την παρουσία τους ή την αγκαλιά τους, προσπάθειες να μειώσουν την άμεση, έγκαιρη και κατάλληλη ανταπόκρισή τους στα σημάδια και στις ανάγκες του μωρού από τους πρώτους μήνες ήδη της ζωής του, με σκοπό να το σκληραγωγήσουν, να μην το «κακομάθουν», να το «εκπαιδεύσουν» ή να το ωθήσουν να παίζει μόνο του, είναι επικίνδυνες για την σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού τους.

 

Πηγή: Daily Mail, UK, 25/08/2010

 

 
Παιδίατρος MRCPCH DCH IBCLC