Είναι πρωί, και κάθομαι απέναντι σε μια πονεμένη ψυχή που έχει έρθει να συνταξιδέψουμε με το βαρκάκι της ψυχοθεραπείας και καθώς τα νερά που επισκεπτόμαστε βαθαίνουν αναπάντεχα, συνάμα γνωρίσουμε πως τώρα, αυτήν τη στιγμή, το ταξίδι αυτό αποκτά μεγαλύτερο νόημα. Καταλήγει εκείνη να εκφράσει το σύνθημα που γεννήθηκε τόσο από τις παράλληλές μας διαδρομές, όσο και από τη διαφοροποίησή μας: “είναι βάσανο όσο και μεγαλείο το να κοιτάς τόσο βαθεία μέσα στον εαυτό σου ώστε τίποτα στους άλλους να μην σου φαίνεται πια ασυγχώρητο”.

Από πού προκύπτουν το καλό και το κακό και πώς ο άνθρωπος μέσω της κατανόησής τους μπορεί να έχει μια προσέγγιση ηθικής για τις σχέσεις του με το συνάνθρωπο; Και πώς μπορεί ένα τέτοιο θέμα να δουλευτεί στην ψυχοθεραπευτική σχέση;

Μια τέτοια θεματική δεν μπορεί να απαντηθεί δίχως μια βουτιά σε μια πιο πνευματική/οντολογική ανάλυση. Εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί να απαντηθεί μέσα και μόνο από ένα – όποιο – ψυχοθεραπευτικό μοντέλο και θα αποπειραθώ να απαντήσω με την άγουρη και κάπως περιορισμένη γνώση μου στον πνευματικό και οντολογικό τομέα.

Από πού προκύπτουν το καλό και το κακό και πώς ο άνθρωπος μέσω της κατανόησής τους μπορεί να έχει μια προσέγγιση ηθικής για τις σχέσεις του με το συνάνθρωπο; Και πώς μπορεί ένα τέτοιο θέμα να δουλευτεί στην ψυχοθεραπευτική σχέση;

Μια τέτοια θεματική δεν μπορεί να απαντηθεί δίχως μια βουτιά σε μια πιο πνευματική/οντολογική ανάλυση. Εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί να απαντηθεί μέσα και μόνο από ένα – όποιο – ψυχοθεραπευτικό μοντέλο και θα αποπειραθώ να απαντήσω με την άγουρη και κάπως περιορισμένη γνώση μου στον πνευματικό και οντολογικό τομέα.

Οι περισσότεροι από μας έχουμε σιγοψυθυρίσει κάποια στιγμή στον εαυτό μας ή σε ένα φίλο την έκπληξή μας που για ακόμη μία φορά επιλέξαμε τον ίδιο τύπο συντρόφου, με τα ίδια ελαττώματα ή παρόμοιες αρετές. Αναρωτιόμαστε αν είναι το «κάρμα» μας που οδηγεί τα πράγματα, αν έχουμε κάποιο αόρατο ταμπελάκι στο μέτωπο, αν τέλος πάντων θα είμαστε για πάντα εγκλωβισμένοι στην επιλογή παρόμοιων σχέσεων με παρόμοιους συντρόφους. Βέβαια αγανάκτηση γι’αυτήν την επανάληψη θα εκφράσουν όσοι από εμάς τείνουν να εμπλέκονται σε σχέσεις δυσλειτουργικές που καταλήγουν σε αδιέξοδα. Οι υπόλοιποι τυχεροί, ίσως να παραξενευτούν για τις ομοιότητες, αλλά αισθανόμενοι ευγνωμοσύνη για την καλή τους τύχη να μην σταθούν περαιτέρω σε αυτή την αρχικά φαινομενική σύμπτωση. Στις περιπτώσεις που η επανάληψη μας οδηγεί σε ακόμα καταλληλότερους συντρόφους από αυτούς που αφήσαμε πίσω, αυτό σημαίνει ότι κάτι λειτουργεί θετικά και προοδευτικά στον ψυχισμό μας, οπότε και δεν διακρίνεται κάποιου είδους παθολογία. Εδώ θα εστιάσουμε κυρίως στις περιπτώσεις όπου η επιλογή συντρόφου είναι επανειλημμένα λανθασμένη και θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε το γιατί.

Οι περισσότεροι από μας έχουμε σιγοψυθυρίσει κάποια στιγμή στον εαυτό μας ή σε ένα φίλο την έκπληξή μας που για ακόμη μία φορά επιλέξαμε τον ίδιο τύπο συντρόφου, με τα ίδια ελαττώματα ή παρόμοιες αρετές. Αναρωτιόμαστε αν είναι το «κάρμα» μας που οδηγεί τα πράγματα, αν έχουμε κάποιο αόρατο ταμπελάκι στο μέτωπο, αν τέλος πάντων θα είμαστε για πάντα εγκλωβισμένοι στην επιλογή παρόμοιων σχέσεων με παρόμοιους συντρόφους. Βέβαια αγανάκτηση γι’αυτήν την επανάληψη θα εκφράσουν όσοι από εμάς τείνουν να εμπλέκονται σε σχέσεις δυσλειτουργικές που καταλήγουν σε αδιέξοδα. Οι υπόλοιποι τυχεροί, ίσως να παραξενευτούν για τις ομοιότητες, αλλά αισθανόμενοι ευγνωμοσύνη για την καλή τους τύχη να μην σταθούν περαιτέρω σε αυτή την αρχικά φαινομενική σύμπτωση. Στις περιπτώσεις που η επανάληψη μας οδηγεί σε ακόμα καταλληλότερους συντρόφους από αυτούς που αφήσαμε πίσω, αυτό σημαίνει ότι κάτι λειτουργεί θετικά και προοδευτικά στον ψυχισμό μας, οπότε και δεν διακρίνεται κάποιου είδους παθολογία. Εδώ θα εστιάσουμε κυρίως στις περιπτώσεις όπου η επιλογή συντρόφου είναι επανειλημμένα λανθασμένη και θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε το γιατί.

Το διαζύγιο είναι ως επί τω πλείστον μια δυσάρεστη εμπειρία για το ζευγάρι που τη βιώνει αλλά και για τον στενό του, οικογενειακό περίγυρο. Άμεσα δε επιρρεάζονται τα παιδιά του ζευγαριού. Επίσης ο φόβος της πιθανής αρνητικής επίδρασης στα παιδιά όπως και η οικονομική αβεβαιότητα φαίνονται να είναι οι σημαντικότεροι ανασταλτικοί παράγοντες στο να χωρίσει  ένα ζευγάρι όταν η σχέση του νοσεί και έχει καταστραφεί ανεπανόρθωτα. Είναι όμως πάντα «κακή» η λύση του διαζυγίου ή μήπως σε αρκετές περιπτώσεις είναι έστω και καθυστερημένα για το ζευγάρι η μόνη κίνηση υγείας και ειλικρίνειας που μπορεί να ωφελήσει όλους αυτούς που αφορά; Ας δούμε τα πράγματα όμως λίγο πιο αναλυτικά.

Το διαζύγιο είναι ως επί τω πλείστον μια δυσάρεστη εμπειρία για το ζευγάρι που τη βιώνει αλλά και για τον στενό του, οικογενειακό περίγυρο. Άμεσα δε επιρρεάζονται τα παιδιά του ζευγαριού. Επίσης ο φόβος της πιθανής αρνητικής επίδρασης στα παιδιά όπως και η οικονομική αβεβαιότητα φαίνονται να είναι οι σημαντικότεροι ανασταλτικοί παράγοντες στο να χωρίσει  ένα ζευγάρι όταν η σχέση του νοσεί και έχει καταστραφεί ανεπανόρθωτα. Είναι όμως πάντα «κακή» η λύση του διαζυγίου ή μήπως σε αρκετές περιπτώσεις είναι έστω και καθυστερημένα για το ζευγάρι η μόνη κίνηση υγείας και ειλικρίνειας που μπορεί να ωφελήσει όλους αυτούς που αφορά; Ας δούμε τα πράγματα όμως λίγο πιο αναλυτικά.

Στην Ελληνική κουλτούρα και κοινωνία διασώζεται κατά ένα τρόπο η συμμετοχή και η σημαντική συμβολή του παππού και της γιαγιάς στο μεγάλωμα των εγγονιών τους. Αυτό, θα έλεγε κανείς πως είναι δώρο για όλα τα μέλη της οικογένειας τα οποία αφορά, εκτός βέβαια και αν δημιουργούνται προβλήματα που σχετίζονται με τον ακριβή ρόλο του παππού και της γιαγιάς και την οριοθέτησή του. Με αυτό, αναφέρομαι στο βαθμό ανάμειξης και συμβολής του παππού και της γιαγιάς στην οικογένεια των παιδιών τους, ο οποίος πρέπει να είναι καθορισμένος εκ των προτέρων ώστε όλοι να είναι όσο το δυνατόν πιο ικανοποιημένοι από τον τρόπο που έχουν οργανώσει τη λειτουργία της οικογένειας.

Η οικονομική κρίση δείχνει ν’απλώνει τα πλοκάμια της παντού. Έξω μας, μέσα μας,   μπροστά μας, γύρω μας… ‘Η μήπως η εσωτερική μας κρίση άπλωσε τα πλοκάμια της παντού και μεταλλάχθηκε, μεταξύ άλλων κρίσεων, και σε οικονομική; Και λέγοντας «η εσωτερική μας κρίση», αναφέρομαι στην εσωτερική μας σύγχιση, στην απώλεια του νοήματος από τη ζωή μας, στην πλεονεξία μας, στον εγωκεντρισμό μας, σε όλες τις δυνατές εκφάνσεις της κατασπαρακτικής ναρκισιστικής και ιδιοτελούς μας στάσης απέναντι σ’αυτό το δώρο της ζωής που σπανίως σεβόμαστε, ίσως ούτε καν αντιλαμβανόμαστε ως δώρο, αλλά περισσότερο ως ιδία κατάκτηση που μπορούμε να ελέγχουμε…

Όλοι μας κατά καιρούς εξαρτώμαστε από αντικείμενα ή συμπεριφορές. Ενόσω η εξάρτηση σαν συναισθηματική κατάσταση είναι ως ένα βαθμό όχι μόνο υγιής αλλά και απαραίτητη, από ένα σημείο και έπειτα ακόμα και η μια φαινομενικά υγιής εξάρτηση υποκρύπτει και συνάμα υποθάλπει κάποια παθολογία.