Μη θηλασμός και παχυσαρκία

new9_6961476a_s.jpg

Οι ΗΠΑ προωθούν το μητρικό θηλασμό ενάντια στον αγώνα κατά της επιδημίας παχυσαρκίας

 

Η Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού στις ΗΠΑ εξέδωσε πρόσφατα ανακοίνωση σχετικά με το θηλασμό ως κρίσιμη στρατηγική για την πρόληψη της παχυσαρκίας. Στην ανακοίνωση αυτή η επιστημονική επιτροπή συνιστά το μητρικό θηλασμό ως στρατηγική πρόληψης για να μειωθεί η παχυσαρκία στον πληθυσμό και για να ένα υγιές σωματικό βάρος σε όλη τη διάρκεια της ζωής.

Η παχυσαρκία αναγνωρίζεται ως ένα μέγιστο και αυξανόμενο πρόβλημα υγείας στις ΗΠΑ και διεθνώς. Εξαιτίας της ολοένα αυξανόμενης συχνότητας και των κινδύνων που επιφέρει στην υγεία, η παχυσαρκία αποτελεί ένα ιδιαίτερα δύσκολο και πολύπλοκο ζήτημα. Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην παχυσαρκία, όπως διαιτητικοί, γενετικοί, βιολογικοί, ορμονικοί και περιβαλλοντικές εκθέσεις. Ο αποκλειστικός θηλασμός δεν είναι πανάκεια για την επιδημία παχυσαρκίας, αλλά είναι μια από τις πιο εύκολα εφαρμόσιμες στρατηγικές διαθέσιμες, που συνδυάζει χαμηλό κόστος με υψηλή αποτελεσματικότητα.

Η επιστημονική έρευνα έχει βρει ότι ο θηλασμός είναι δυνητικά κρίσιμος παράγοντας στη μείωση του κινδύνου παχυσαρκίας κατά την εφηβεία και την ενήλικη ζωή. Η αποκλειστικότητα, όπως και η διάρκεια του θηλασμού πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν διερευνάται η σχέση του θηλασμού με την παχυσαρκία. Όλοι οι μεγάλοι ιατρικοί οργανισμοί στον κόσμο συνιστούν αποκλειστικό θηλασμό των παιδιών για έξι μήνες, ακολουθούμενο από συνεχιζόμενο θηλασμό για όλο τον πρώτο χρόνο της ζωής και παραπάνω, με σταδιακή εισαγωγή κατάλληλων συμπληρωματικών τροφών στη διατροφή του βρέφους που ξεκινάει γύρω στους έξι μήνες.

Μια πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για το θηλασμό που διενεργήθηκε από το Γραφείο Έρευνας και Ποιότητας Υγείας στις ΗΠΑ αναφέρει συσχέτιση ανάμεσα στο να έχεις θηλάσει και σε μειωμένο κίνδυνο να είσαι υπέρβαρος ή παχύσαρκος ως έφηβος ή ως ενήλικας. Ο αποκλειστικός θηλασμός φαίνεται να έχει ακόμα πιο ισχυρή επίδραση σε σύγκριση με τον συνδυασμό θηλασμού και διατροφής με μπιμπερό ξένου γάλακτος. Όλες οι έρευνες δείχνουν όσο πιο αποκλειστικός και πιο μεγάλης διάρκειας είναι ο θηλασμός, τόσο πιο σημαντικός είναι ο προστατευτικός του ρόλος ενάντια στην παιδική παχυσαρκία.

Πιθανές εξηγήσεις για τον προστατευτικό ρόλο του θηλασμού ενάντια στην παχυσαρκία περιλαμβάνουν μηχανισμούς συμπεριφοράς, τον μεταβολικό προγραμματισμό, διαφορές στην πρόσληψη πρωτεϊνών και επιμέρους συστατικών, και το οικογενειακό περιβάλλον. Είναι αποδεδειγμένο ότι τα μωρά που τρέφονται με μπιμπερό καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες και παίρνουν βάρος πιο γρήγορα σε σύγκριση με εκείνα που θηλάζουν, με το αυξημένο βάρος των βρεφών που παίρνουν μπιμπερό να είναι κυρίως εναπόθεση λίπους, ενώ τα βρέφη που θηλάζουν κερδίζουν αναλογικά περισσότερο σε μυϊκή μάζα. Έρευνες δείχνουν ότι η γρήγορη αύξηση του βάρους στην βρεφική ηλικία συνδέεται με παιδική παχυσαρκία.

Μια μελέτη αντιπροσωπευτική του παγκόσμιου πληθυσμού πάνω στην αύξηση των βρεφών που θηλάζουν, διενεργούμενη από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) δείχνει ότι ο μέσος όρος του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ, δείκτης παχυσαρκίας) για τα αποκλειστικά θηλάζοντα μωρά είναι χαμηλότερος ήδη από τους έξι μήνες και συνεχίζει να είναι χαμηλότερος και αργότερα. Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν ότι τόσο το τάισμα με υποκατάστατα μητρικού γάλακτος όσο και ο μη αποκλειστικός θηλασμός είναι πιθανό να συμβάλλουν στην επιδημία παχυσαρκίας των Αμερικανοπαίδων. Εκτιμάται ότι σε επίπεδο πληθυσμού, ένα 20% της παιδικής παχυσαρκίας αποδίδεται στατιστικά στο τάισμα των βρεφών με φόρμουλα – υποκατάστατο μητρικού γάλακτος.

Νεότερες έρευνες έχουν ασχοληθεί με την σχέση του θηλασμού με ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως η αρτηριακή υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης. Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν μια μικρή μείωση στην αρτηριακή πίεση των ενηλίκων που θήλασαν ως μωρά. Αποτελέσματα από μελέτες μετα-ανάλυσης αναφέρουν μια μείωση στην ολική χοληστερίνη του αίματος και τα επίπεδα της LDL («κακή» χοληστερίνη) σε ενήλικες που θήλασαν ως βρέφη. Ο μητρικός θηλασμός για παραπάνω από τρεις μήνες σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 1. Ανάλογη μείωση έχει βρεθεί και για τον διαβήτη τύπου 2.

Ο μέγιστος δυνατός μητρικός θηλασμός, όπως συνιστάται από τους μεγάλους ιατρικούς οργανισμούς, συνεισφέρει σε ομαλή αύξηση και βελτιωμένη υγεία σε παιδιά και ενήλικες. Πολιτικές και έρευνες που σκοπεύουν στην αύξηση της αποκλειστικότητας και της διάρκειας του μητρικού θηλασμού, ιδιαίτερα σε πληθυσμούς που έχουν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, αποτελούν απαραίτητα συστατικά μιας εθνικής καμπάνιας πρόληψης της παχυσαρκίας.

 

 

Πηγή: United States Breastfeeding Committee. Statement on Breastfeeding as a Critical Strategy for Obesity Prevention. Washington, DC: United States Breastfeeding Committee, 2010.

 

Περισσότερα στην ιστοσελίδα: www.usbreastfeeding.org

 

 

Στέλιος Παπαβέντσης 

Παιδίατρος MRCPCH DCH IBCLC

www.pediatrosthes.gr