Τι είναι ο Ιδεοψυχαναγκασμός;

Ο Ιδεοψυχαναγκασμος, ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές και είναι μια κατάσταση που μερικές φορές μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή και να επιμένει για χρόνια. Το άτομο που πάσχει από ιδεοψυχαναγκασμό παγιδεύεται από μια σειρά επαναληπτικών σκέψεων (ιδεοληψίες ή επιστημονικά «ψυχαναγκασμοί»), που αν και δίχως νόημα ακόμη και για τον ίδιο τον πάσχοντα, προκαλούν μεγάλη δυσφορία και είναι πολύ δύσκολο να ξεπεραστούν.

Γιατί υπάρχει δυσκολία στην δημιουργία σχέσεων και γιατί καταλήγουν να είναι σε μεγάλο ποσοστό σχέσεις «επιφανειακές»;

Βλέπουμε στις μέρες μας, κυρίως στην ηλικία όπου παλιότερα ένα ζευγάρι θα συμβίωνε (μία σημαντική «εκπαίδευση για το ζευγάρι) ή θα παντρευόταν, ότι επικρατούν κατά βάση «επιφανειακές» σχέσεις, (με την έννοια του «βάθους» του ενδιαφέροντος για τον σύντροφο, το πόσο «μοιράζονται» θέματα ή προβλήματα που απασχολούν προσωπικά και τους δύο, ή «κρατούν μόνο για τον εαυτό τους» μέσα τους, ), οι οποίες όμως δεν «ικανοποιούν» ψυχικά το άτομο, όπως θα γινόταν σε μία «βαθύτερη» σχέση.

Η οικονομική κρίση έχει επιφέρει μία σημαντική κοινωνική επίδραση. Οι άνθρωποι, καθώς βρίσκονται υπό την πίεση στρεσογόνων παραγόντων, αποφεύγουν τη συναναστροφή ακόμη και με φίλους τους με «προβλήματα», καθώς «δεν αντέχουν» να ακούσουν τα προβλήματα και άλλων, εκτός από τα δικά τους. Πρόκειται για μία «αυθόρμητη» αντίδραση του μυαλού, προκειμένου να αποφύγει την ψυχική φθορά, την «απώλεια» ψυχικού δυναμικού και την αρνητική συναισθηματική διάθεση.

Η αγχώδης ή και καταθλιπτική ψυχική διάθεση των ανθρώπων (προκαλούμενης από το περιβάλλον στο οποίο καθημερινά ζούμε), φέρνει στο μυαλό μια συγκεκριμένη σκηνή από ένα ντοκιμαντέρ της ζωής των άγριων ζώων. Στην σκηνή αυτή, μία αγέλη βουβαλιών (ενός ισχυρότερου μυϊκά και σε όγκο ζώου),  δέχεται επίθεση από μία χούφτα λιονταριών. Όπως και στον άνθρωπο, σε μία τέτοια κατάσταση, ενεργοποιείται στο ζώο, η περιοχή του λεγόμενου «συναισθηματικού» εγκεφάλου, ο οποίος «δίνει εντολή» στο ζώο να τρέξει μακριά από τον κίνδυνο. Ο «συναισθηματικός» εγκέφαλος απλά «αντιδρά» άμεσα στον κίνδυνο λοιπόν με το να τρέξουμε μακριά του ή να «παλέψουμε» αυθόρμητα. Αποτέλεσμα των παραπάνω, είναι η αγέλη των βουβαλιών να διασκορπιστεί ακατάσχετα, πολλά να απομονωθούν και έτσι να κατασπαραχθούν μεμονωμένα από τα λιοντάρια. Σε μία επόμενη σκηνή, μετά από πολλές απώλειες, η αγέλη των βουβαλιών επιτίθεται μαζικά και οργανωμένα («με λογική») κατά των λιονταριών, τα οποία αδυνατούν να αντιμετωπίσουν μία ενωμένη ομάδα. Έτσι κατατροπώνονται και αποχωρούν.

Η οικονομική κρίση δείχνει ν’απλώνει τα πλοκάμια της παντού. Έξω μας, μέσα μας,   μπροστά μας, γύρω μας… ‘Η μήπως η εσωτερική μας κρίση άπλωσε τα πλοκάμια της παντού και μεταλλάχθηκε, μεταξύ άλλων κρίσεων, και σε οικονομική; Και λέγοντας «η εσωτερική μας κρίση», αναφέρομαι στην εσωτερική μας σύγχιση, στην απώλεια του νοήματος από τη ζωή μας, στην πλεονεξία μας, στον εγωκεντρισμό μας, σε όλες τις δυνατές εκφάνσεις της κατασπαρακτικής ναρκισιστικής και ιδιοτελούς μας στάσης απέναντι σ’αυτό το δώρο της ζωής που σπανίως σεβόμαστε, ίσως ούτε καν αντιλαμβανόμαστε ως δώρο, αλλά περισσότερο ως ιδία κατάκτηση που μπορούμε να ελέγχουμε…

Αν και το άγχος ήπιας μορφής μπορεί να αποβεί εποικοδομητικό καθώς οδηγεί σε εγρήγορση, η χρονιότητα προκαλεί μεγάλη εσωτερική ένταση και οδηγεί σε συναισθήματα ανησυχίας, φόβου αλλά και ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως τρέμουλο, μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα, γαστρεντερικές διαταραχές, ξηροστομία, ζαλάδες κτλ. Η μη αποτελεσματική διαχείριση και αντιμετώπιση ευθύνεται για μια σειρά ορμονικών και συναισθηματικών μεταβολών με επιρροή σε διαφορετικά συστήματα του οργανισμού.

Η μοναξιά είναι ένα καλό μέρος για να επισκεφτείς,

αλλά ένα άσχημο μέρος για να μείνεις.

Josh Billings 1885

Μεγαλώνοντας ηλικιακά αλλά και εμπειρικά υπήρχε η διαπίστωση ότι κάποιοι ορισμοί ή ιδιότητες που ακούγαμε από μικρή ηλικία και στην πορεία νιώθαμε ένα φόβο και μία διστακτικότητα, να αλλάζει να μετατρέπεται σε μία πιο προσωπική τοποθέτηση – εικόνα. Για την έννοια λοιπόν Μοναξιά πάνε αρκετά χρόνια που έχει βρει ως ερμηνεία την διάσταση που πραγματικά της ανήκει στην ζωή μου, στην καθημερινότητα μου, στην εργασία μου. Δεν είναι κάτι που φοβίζει ότι θα μεταδοθεί, ή ότι είναι κάτι που όποιος το έχει αλίμονο του…την έβαψε!!! …και κάτι ακόμα: δεν είναι –απαραίτητα- ο προθάλαμος για να εισχωρήσει κάποιος στην κατάθλιψη. Άλλο μοναξιά και άλλο «νιώθω μόνος/μόνη». Μπορούμε να συζητάμε πάρα πολλές ώρες για αυτό το θέμα και ο καθένας να έχει να παραθέσει την δική του ξεχωριστή τοποθέτηση, ιδέα, ερμηνεία, ανάλογα το πως την βιώνει στην ανάλογη περίοδο της ζωής του.

Ο εθισμός στην αγάπη θεωρείται συχνά «λιγότερο σοβαρός» από τους άλλους εθισμούς, όπως ο καταναγκαστικός σεξουαλικός εθισμός, ο εθισμός στις διατροφικές διαταραχές ή στους αυτοτραυματισμούς. Ίσως γιατί ακούγεται πιο “ήπιος”. Στην πραγματικότητα αυτό είναι εξαιρετικά επώδυνο και μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο τόσο για τον εξαρτημένο όσο και για τους ανθρώπους με τους οποίους έρχονται σε επαφή. Πολλές αυτοκτονίες, δολοφονίες, βιασμοί και άλλα εγκλήματα πάθους έχουν τις ρίζες τους σε αυτόν τον εθισμό. Ο πολιτισμός μας έχει δοξάσει τον εθισμό στην αγάπη με την έννοια ότι ερωτεύομαστε και είμαστε «πιο ευτυχισμένοι από ποτέ.» Αυτό αγνοεί τις βάσεις που οι σχέσεις απαιτούν. Πολλές σχέσεις αγάπης που απεικονίζονται στα μέσα ενημέρωσης πραγματικά είναι σχέσεις εξαρτημένης αγάπης.

Η αλήθεια είναι ότι την αξία που δίνουμε στον εαυτό μας, σε τι θέση «μας» τοποθετούμε και πόσο σεβόμαστε τις ανάγκες της υγείας μας, του σώματος μας, φαίνεται από πολλά πράγματα μέσα στην καθημερινότητα. Από την ενδυμασία μας, τον τρόπο που στεκόμαστε κάπου, τον τρόπο ομιλίας μας και κυρίως από τον τρόπο που τρεφόμαστε και τι επιτρέπουμε ή όχι να αφομοιωθεί μέσα μας κατά την κατάποση. Σ΄αυτό το κείμενο υπήρξε η σκέψη να μιλήσουμε για το πολυφορεμένο και πολυσυζητημένο ρητό-φράση «Είμαστε ότι τρώμε»……. Μπορεί για πολλούς να ακούγεται ή να διαβάζεται κλισέ πρόταση στην πραγματική της διάσταση δεν είναι καθόλου έτσι, είναι μία αλήθεια, μία πραγματική διάσταση που λίγο ή πολύ σχεδόν όλους σε κάποια φάση της ζωής μας μικρή ή μεγάλη μας έχει αγγίξει μπορεί να συνεχίζει να μας «αγγίζει» και μάλιστα έντονα.

Η αλήθεια είναι ότι την αξία που δίνουμε στον εαυτό μας, σε τι θέση «μας» τοποθετούμε και πόσο σεβόμαστε τις ανάγκες της υγείας μας, του σώματος μας, φαίνεται από πολλά πράγματα μέσα στην καθημερινότητα. Από την ενδυμασία μας, τον τρόπο που στεκόμαστε κάπου, τον τρόπο ομιλίας μας και κυρίως από τον τρόπο που τρεφόμαστε και τι επιτρέπουμε ή όχι να αφομοιωθεί μέσα μας κατά την κατάποση. Σ΄αυτό το κείμενο υπήρξε η σκέψη να μιλήσουμε για το πολυφορεμένο και πολυσυζητημένο ρητό-φράση «Είμαστε ότι τρώμε»……. Μπορεί για πολλούς να ακούγεται ή να διαβάζεται κλισέ πρόταση στην πραγματική της διάσταση δεν είναι καθόλου έτσι, είναι μία αλήθεια, μία πραγματική διάσταση που λίγο ή πολύ σχεδόν όλους σε κάποια φάση της ζωής μας μικρή ή μεγάλη μας έχει αγγίξει μπορεί να συνεχίζει να μας «αγγίζει» και μάλιστα έντονα.