1. Κυρία Μοσχοβάκη τι είναι η χρόνια κόπωση ;
Η χρόνια κόπωση χαρακτηρίζεται από επίμονη, υποτροπιάζουσα κόπωση διάρκειας μεγαλύτερης του εξαμήνου, που επηρεάζει σημαντικά την ικανότητα του ατόμου να ανταποκριθεί στις καθημερινές του υποχρεώσεις.
2. Τι είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης;
Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω το σύνδρομο με όσο γίνεται πιο κατανοητό τρόπο αν και πρόκειται για σύνθετη παθολογική οντότητα.
Η χρόνια κόπωση διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο, ανάλογα με τα αίτια που την προκαλούν. Όταν υπάρχει συγκεκριμένο υποκείμενο νόσημα, τότε πρόκειται για δευτεροπαθή κόπωση εάν όχι, τότε πρόκειται για ιδιοπαθή κόπωση. Όταν η χρόνια κόπωση είναι ιδιοπαθής και ταυτόχρονα συνοδεύεται από τέσσερα τουλάχιστον από τα παρακάτω συμπτώματα παρόντα για πάνω από έξι μήνες, αποκαλείται ιδιοπαθές σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ή απλά σύνδρομο χρόνιας κόπωσης:
• Διαταραχές της μνήμης και της συγκέντρωσης που δεν προκαλούνται από φάρμακα, αλκοόλ ή ουσίες
• Μυϊκοί πόνοι
• Πόνοι στις αρθρώσεις
• Ύπνος που δεν ξεκουράζει
• Κακουχία μετά από άσκηση
• Εμφάνιση πονοκεφάλου που δεν προϋπήρχε
• Ευαίσθητοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες
• Πονόλαιμος
Ο ασθενής που προσέρχεται στο ιατρείο χρησιμοποιεί συχνά τον συνοπτικό όρο σύνδρομο χρόνιας κόπωσης για να αναφερθεί σε κάθε περίπτωση χρόνιας κόπωσης, που τον προσβάλλει. Στην ιατρική επιστημονική κοινότητα όμως ο όρος σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είθισται να χρησιμοποιείται συνοπτικά για να υποδηλώσει το ιδιοπαθές σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, που έχει τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν.
3. Ποια η διαφορά της χρόνιας κόπωσης από την απλή κούραση;
Η απλή κούραση είναι παροδικό φαινόμενο. Επίσης ο οργανισμός συνέρχεται εύκολα όταν ο πάσχων κοιμηθεί επαρκώς, ξεκουραστεί κ.λπ. Αντίθετα η χρόνια κόπωση είναι επίμονη, υποτροπιάζουσα και μεγάλης διάρκειας ατονία και αδυναμία, που δεν υποχωρούν εύκολα σε απλά μέτρα. Αυτός είναι ο λόγος που πολλά από τα άτομα αυτά ζητούν ιατρική βοήθεια.
4. Ποια τα αίτια της χρόνιας κόπωσης;
Τα αίτια της χρόνιας κόπωσης μπορεί να είναι παράγοντες της καθημερινότητας, οργανικά νοσήματα και προβλήματα που συνδέονται με την ψυχική σφαίρα. Συνήθεις παράγοντες που προκαλούν χρόνια κόπωση είναι η κατάχρηση αλκοόλ, η επίμονη αϋπνία, η χρήση ηρεμιστικών φαρμάκων, το άγχος, η υπερκόπωση. Τα νοσήματα που προκαλούν δευτεροπαθή χρόνια κόπωση είναι πολλά και περιλαμβάνουν την αναιμία, τις ορμονικές ανωμαλίες, την χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, τις χρόνιες φλεγμονές, ορισμένες λοιμώξεις, τα καρκινώματα, ορισμένες βιοχημικές διαταραχές, ορισμένα ψυχιατρικά σύνδρομα.
5. Πού οφείλεται το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης;
Στο ιδιοπαθές σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης ή σύνδρομο χρόνιας κόπωσης δεν υπάρχει συγκεκριμένο υποκείμενο ψυχιατρικό, οργανικό νόσημα ή παράγοντας που το προκαλεί. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών οι πάσχοντες πάσχουν από γενικευμένες δυσλειτουργίες. Παρατηρήθηκε ανώμαλη έκφραση πολλαπλών γονιδίων που αφορούν την λειτουργία των μιτοχονδρίων, αυξημένη απόπτωση ουδετεροφίλων, ανοσολογικές διαταραχές, νευροβιολογικές ανωμαλίες, φαινόμενα που πιθανώς πυροδοτούνται από ιούς όπως ο ιός της λοιμώδους μονοπυρήνωσης και λοιμώδεις παράγοντες. Στο σύνδρομο μετέχουν και ψυχολογικοί παράγοντες. Η κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος έχει κομβικό ρόλο στην πυροδότηση του συνδρόμου.
6. Ποια η θεραπεία της χρόνιας κόπωσης;
Η θεραπεία κατευθύνεται στην αποκατάσταση των παθολογικών παραγόντων και των νοσημάτων που προκαλούν «δευτεροπαθώς» χρόνια κόπωση. Αρκετές φορές τα νοσήματα αυτά δεν έχουν άλλα συμπτώματα και αποκαλύπτονται από εργαστηριακούς ελέγχους που παραγγέλλονται βάσει των ευρημάτων της σοβαρής ιατρικής εξέτασης. Στην περίπτωση των ιδιοπαθών περιπτώσεων η θεραπεία περιλαμβάνει ειδικά φάρμακα που αυξάνουν την ενεργειακή εφεδρεία των κυττάρων.