Ο «πυρετός» της δίαιτας φαίνεται να έχει δυο εποχές. Συνήθως γίνεται τάση τον Ιανουάριο, έναν μήνα που θέτουμε στόχους για τη νέα χρονιά και λίγο πριν μπει το καλοκαίρι, όπου τρέχουμε πανικόβλητοι στα γυμναστήρια, αλλάζουμε διατροφικές συνήθειες και επιδιώκουμε μέσα σε λίγους μήνες να «φτιάξουμε» το τέλειο σώμα για να βγούμε στην παραλία.
Η δίαιτα δεν αποτελεί μόνο μέθοδο απώλειας κιλών αλλά γίνεται τάση, η οποία ακολουθεί τα μονοπάτια της μόδας, και ποιος θα μπορούσε να προωθήσει καλύτερα τη νέα αυτή τάση από τους διάσημους της τηλεόρασης και των social media.
Έχει όμως επιστημονική βάση;
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η Βρετανική Διαιτητική Εταιρεία (BDA), μέλη της οποίας είναι ειδικοί διαιτολόγοι – διατροφολόγοι, εξέδωσε την «ετυμηγορία» για τις χειρότερες δίαιτες που ακολουθήθηκαν και προωθήθηκαν το 2016 και έχουν τα περισσότερα views στη google.
Ποιες είναι αυτές οι δίαιτες και γιατί δεν πρέπει να ακολουθηθούν τη φετινή χρονιά;
Καθαρή διατροφή (clean eating)
Είναι μια νέα τάση στη διατροφή που την υποστηρίζουν πολλοί διάσημοι ηθοποιοί. Δίνει έμφαση στις καθαρές τροφές, τις οποίες ορίζει ως μη επεξεργασμένες. Επομένως, αποκλείει οτιδήποτε περιέχει επεξεργασμένα συστατικά και συνιστά κατανάλωση τροφίμων στη φυσική τους μορφή, όπως δηλαδή τις συναντάμε στη φύση. Μερικές παραλλαγές αυτής της δίαιτας αποκλείουν επίσης τη γλουτένη, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα γαλακτοκομικά. Είναι ουσιαστικά ένας συνδυασμός της ωμοφαγικής διατροφής, της διατροφής χωρίς γλουτένη και του αποκλεισμού της ζάχαρης. Ούτως ή άλλως αν κάποιος αποφασίσει να κόψει τα τρόφιμα που έχουν ζάχαρη θα δει θεαματική αλλαγή στο σώμα του και στην υγεία του, άρα δεν χρειάζεται να την βαφτίσει “clean eating”.
Η BDA αντιτείνει ότι το έμμεσο μήνυμα πως άλλα τρόφιμα είναι «βρώμικα» και άλλα «καθαρά» από μόνο του είναι ανησυχητικό και ενέχει τον κίνδυνο της εμμονής με τις φυσικές, ανεπεξέργαστες τροφές και την ανάπτυξη νευρογενούς ορθορεξίας (θεωρείται μια σύγχρονη μορφή διαταραχής πρόσληψης τροφής, αλλά ακόμα δεν έχει αναγνωριστεί επισήμως από την Ψυχιατρική).
Επιπλέον, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ορισμένα τρόφιμα να οποία αποκλείονται από τη συγκεκριμένη δίαιτα και χαρακτηρίζονται ως ανθυγιεινά, στην πραγματικότητα είναι υγειινά και βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας της διατροφής. Σε αυτά ανήκουν τα δημητριακά ολικής άλεσης που δεν περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη και αλάτι και αμέσως μετά ακολουθούν τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα τυριά. Τέλος, μερικά από τα υποκατάστατα τροφίμων που συνιστά κανείς στην εν λόγω δίαιτα όπως το λάδι καρύδας, περιέχουν πολλές θερμίδες και έχουν μικρότερη θρεπτική αξία από το ελαιόλαδο ή τις ελιές.
Αδυνατιστικά χάπια
Πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν στην αγορά διότι εξυπηρετούν τα οικονομικά συμφέροντα των φαρμακοβιομηχανιών. Δημιουργήθηκαν με στόχο της αντιμετώπιση μιας σύγχρονης νόσου, της νοσογόνου παχυσαρκίας, ωστόσο η αγορά των αδυνατιστικών χαπιών ξεπέρασε τον αρχικό στόχο που ήταν η αντιμετώπιση ασθενειών και έφτασε να γίνει μια γκάμα προιόντων που υπόσχεται απώλεια κιλών με ελάχιστη προσπάθεια.
Μερικά γνωστά σκευάσματα αδυνατίσματος είναι οι λυποδιαλύτες οι οποίοι εμποδίζουν το σώμα να απορροφήσει το λίπος ή για άλλους βοηθούν να «καεί» το αποθηκευμένο λίπος του σώματος. Μια από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές αυτής της μόδας είναι η αμερικανίδα σταρ Κιμ Καρντάσιαν.
Η BDA παίρνει θέση και τονίζει ότι ΚΑΝΕΙΣ δεν πρέπει να λαμβάνει χάπια αδυνατίσματος χωρίς ιατρική συνταγή και ειδικά από το Διαδίκτυο, διότι κατά το παρελθόν έχουν υπάρξει περιπτώσεις που τα αδυνατιστικά σκευάσματα προκάλεσαν ανεπανόρθωτα προβλήματα υγείας στους καταναλωτές τους.
Αποτοξινωτικά ροφήματα (tea-toxing)
H μεγαλύτερη διαιτητική μόδα για το 2016 μετά τη δίαιτα Atkins. Πρόκειται για προϊόντα που προωθούνται ως ιδανικά για βελτίωση του δέρματος, τη μείωση του φουσκώματος, την απώλεια των περιττών κιλών και την αντιγήρανση.
Πρόσφατα ανακαλύψαμε στο διαδίκτυο το «θαυματουργο» σκευασμα διατροφής Garcinia Cambogia, το οποίο άλλοτε εμφανίζεται ως βότανο και άλλοτε ως σπόρος. Το εν λόγω σκεύασμα σε βοηθάει να χάσεις 2.5 κιλά σε μια εβδομάδα αρκεί να ακολουθείς έναν υγιεινό πρόγραμμα διατροφής σε συνδυασμό με καθημερινή άσκηση.
Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι υπάρχουν βότανα, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην αποτοξίνωση του σώματος ή στην ενίσχυση ορισμένων οργάνων του σώματος, τα οποία κυρίως υπάρχουν στην κουζίνα μας και έχουν δείξει την αποτελεσματικότητά τους μέσα από επιστημονική έρευνα που αφορά μεγάλο μέρος πληθυσμού. Για παράδειγμα το γαιδουράγκαθο είναι ένα φυτό, το οποίο συμβάλλει στην αποτοξίνωση του σώματος, ωστόσο δεν θα πρέπει να λαμβάνεται χωρίς ιατρική συνταγή και αφορά συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού που αντιμετωπίζουν μια συγκεκριμένη ασθένεια. Το χαμομήλι επίσης αποτελεί βότανο το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί εδώ και πολλούς αιώνες για τη χαλάρωση του νευρικού συστήματος και την καλυτέρευση του ύπνου. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν χρησιμοποιήθηκε ως αδυνατιστικό βότανο διότι δεν επηρεάζει σε καμία περίπτωση το μεταβολισμό του σώματος και την αποθήκευση των προϊόντων της πέψης.
Η BDA προειδοποιεί ότι τα περισσότερα αδυνατιστικά βότανα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη και διουρητικά συστατικά ή καθαρτικά όπως η σέννα που δεν είναι ασφαλής για κατανάλωση επί περισσότερο από μία εβδομάδα δίχως ιατρική επίβλεψη. Επιπλέον, τα θεαματικά αποτελέσματα που βλέπουμε μετά την συχνή κατανάλωση αδυνατιστικών τσαγιών είναι κυρίως υγρά του σώματος και όχι λίπος. Η αντικατάσταση γευμάτων ή ροφημάτων με αυτά τα τσάγια ενέχει κίνδυνο παρενεργειών όπως η διάρροια, η αφυδάτωση ή ακόμα και βλάβη του πεπτικού συστήματος.
Η δίαιτα 6:1
Εχει αναφερθεί ότι την ακολουθεί ο τραγουδιστής των Coldplay Κρις Μάρτιν. Συνιστά να τρώει κανείς ό,τι θέλει έξι ημέρες την εβδομάδα και την έβδομη να μην τρώει τίποτε απολύτως.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει ότι και αυτό το πλάνο στερείται σοβαρότητας, ενώ στους πιθανούς κινδύνους την ημέρα της αφαγίας συμπεριλαμβάνεται αίσθημα κόπωσης, κακή ψυχική διάθεση, δυσκολίες στη συγκέντρωση και ό,τι άλλο μπορεί να προκαλέσει σε έναν άνθρωπο ανάλογα με την ηλικία, την κατάσταση της υγείας του και τον τρόπο ζωής του, τονίζει η BDA.
Η επιστημονική κοινότητα υποστηρίζει τη συχνή κατανάλωση γευμάτων με στόχο τη διαρκή παροχή ενέργειας στο σώμα μας.
Πράσινοι χυμοί και smoothies
Παράγονται με ανάμειξη λαχανικών με συγκεκριμένα συστατικά και υπόσχονται να κάνουν τα πάντα, αποτοξίνωση, ανανέωση των ιστών του σώματος, αντιγήρανση και φυσικά αδυνάτισμα. Η θερμότερη υποστηρικτής της χημικής δίαιτας των smoothies είναι η Γκουίνεθ Πάλτροου, η οποία τρέφεται ως επι το πλείστον με ροφήματα.
Παρότι ένας χυμός δεν έβλαψε ποτέ κανέναν, η προσθήκη του σε μια κατά τα άλλα ανθυγιεινή διατροφή δεν τη μετατρέπει σε υγιεινή, αντιτείνει η BDA. Επιπλέον, ο οργανισμός δεν αποτοξινώνεται με τους χυμούς, διότι έχει άλλους, δικούς τους μηχανισμούς για να αποτοξινωθεί. Αρκετά λαχανικά και φρούτα έχουν αποδεδειγμένα αποτοξινωτικές ιδιότητες, όπως τα εσπεριδοειδή ή το μπρόκολο. Η αποτοξινωτική τους ικανότητα οφείλεται στην υψηλή τους συγκέντρωση σε βιταμίνες όπως η βιταμίνη C, η οποία καταστρέφει τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες. Η αποτοξίνωση ωστόσο, δεν συνάδει με την απώλεια βάρους.
Κάθε συστατικό του τροφίμου που περιέχει βιταμίνες και μέταλλα μπορεί να προσφέρει τα οφέλη του και στην φυσική του μορφή, όχι στην μορφή χυμού ή ροφήματος. Την ίδια περιεκτικότητα σε σίδηρο που έχουν 100 γραμμάρια σπανάκι μέσα σε ένα ποτήρι χυμό θα έχουν και 100 γραμμάρια σπανάκι μέσα σε σαλάτα.
Επιπλέον, τα συστατικά που συνιστώνται στους περισσότερους αποτοξινωτικούς χυμούς (π.χ. αβοκάντο, καρύδια, λάδι καρύδας) περιέχουν πολλές θερμίδες και έτσι η προσθήκη τους στο πρωινό γεύμα, όπως συνιστάται, είναι πιθανό να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση ενέργειας και αύξηση του σωματικού βάρους.
Για υγιές βάρος, προτιμότερο είναι να τρώτε τα λαχανικά και τα φρούτα ολόκληρα, περιορίζοντας τους χυμούς σε 150 ml (μισό ποτήρι) την ημέρα, σύμφωνα με την BDA.
Τελικά μια ισορροπημένη διατροφή που μπορεί να εξασφαλίσει καλή υγεία αλλά και σωστή απώλεια βάρους, τι πρέπει να περιέχει;