Εμετός είναι η έξοδος από το στόμα περιεχομένου του στομάχου λόγω σύσπασης εντέρου και μυών του τοιχώματος της κοιλιάς και του θώρακα.
Παθοφυσιολογικώς, πολλοί πυρήνες του εγκεφαλικού στελέχους δίνουν την εντολή πρόκλησης του εμετού. Ποικίλα εμετικά ερεθίσματα σε πολλές θέσεις στο σώμα δρουν ως ενεργοποιητές του εμετού. Ο εμετός έχει κοινούς ενεργοποιητές με τη ναυτία. Για παράδειγμα την περίπτωση δυσάρεστων σκέψεων, χαρακτηριστική είναι η ενεργοποίηση κέντρων στον εγκεφαλικό φλοιό, στην περίπτωση μικροβιακών και μεταβολικών τοξινών η ενεργοποίηση κέντρων στον προμήκη, ενώ σε περιπτώσεις δυσπεψίας η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου στην κοιλιά. Οι υποδοχείς αφθονούν στα κοιλιακά όργανα και στον εγκέφαλο.
Το σύμπτωμα του εμετού, μπορεί να είναι περιστασιακό ή να εμφανίζεται σε χρόνια βάση, κατά κρίσεις ή μόνιμα. Στον εμετό που εμφανίζεται σε περιστασιακή βάση, ο πάσχων συχνά υποτιμά το σύμπτωμα, ενώ στην περίπτωση χρόνιων εμέτων, το σύμπτωμα είναι βασανιστικό και συνήθως οδηγεί τον πάσχοντα στο ιατρείο.
Το σύμπτωμα του εμετού αναπτύσσεται στις εξής κατηγορίες παθολογικών διαταραχών και νοσημάτων:
1. ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΙΛΙΑ
Κάθε νόσημα και παθολογική διαταραχή που προκαλεί διαταραχή της πέψης ή της κινητικότητας του γαστρεντερικού συστήματος ή απόφραξη του εντέρου προκαλεί ναυτία ή εμετό. Ποικίλα μικρόβια και ιοί που προσβάλλουν την περιοχή δημιουργούν επίσης, εμετό.
Τα νοσήματα και οι παθολογικές διαταραχές της κατηγορίας, μπορεί να μην εντοπίζονται στην κοιλιά, αλλά να επηρεάζουν τα όργανα της κοιλιάς «δευτεροπαθώς». Έτσι για παράδειγμα, εμετό δεν προκαλούν μόνο οι γαστρεντερίτιδες, ο ειλεός (απόφραξη εντέρου) και η σκωληκοειδίτιδα, αλλά και ο διαβήτης, η σκληροδερμία και η αμυλοείδωση, που προκαλούν καθυστερημένη κένωση στομάχου.
2. ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ
Κάθε παθολογική κατάσταση που ερεθίζει τον λαβύρινθο ή άλλα εγκεφαλικά κέντρα εμετού ευρίσκεται στην κατηγορία αυτή. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι ο εμετός του ταξιδιού και η μηνιγγίτιδα.
3. ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι το έμφραγμα και η καρδιακή ανεπάρκεια.
4. ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΟΞΙΝΕΣ ΚΑΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΣΤΟ ΑΙΜΑ
Η κύηση αποτελεί ένα «φυσιολογικό» εκπρόσωπο της κατηγορίας. Ο κατάλογος των φαρμάκων, των μεταβολικών διαταραχών, των ορμονικών διαταραχών και των τοξινών που προκαλούν εμετό είναι μακρύς (π.χ. ουραιμία, κετοξέωση, αντικαρκινικά κ.λπ.).
5. ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
Το άγχος και η κατάθλιψη μπορεί να πυροδοτήσουν εμέτους σε ευαίσθητα άτομα. Χαρακτηριστικοί είναι η εμφάνιση εμετών σε περιπτώσεις ιδιοπαθούς βουλιμίας.
Η σωστή ιατρική εξέταση έχει ζωτική σημασία στις περιπτώσεις εμετών. Ο τύπος της διαταραχής σε συνδυασμό με τα ευρήματα από την ιατρική εξέταση και το ιατρικό ιστορικό κατευθύνουν την διάγνωση. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία.