Ο καφές είναι ίσως το πιο διαδεδομένο ρόφημα σε όλο τον κόσμο, άρρηκτα συνδεδεμένο με το πρωινό μας ξύπνημα και την άμεση ενεργοποίηση της δραστηριότητας του εγκεφάλου μας.
Οι επιπτώσεις της κατανάλωσης καφέ στην υγεία μας έχουν αποτελέσει από καιρό ένα αμφιλεγόμενο θέμα, με τους υποστηρικτές του να διαλαλούν την αντιοξειδωτική δράση του στα κύτταρά μας και την βραχυπρόθεσμη ενίσχυση της μνήμης μας και τους «επικριτές» του που ενοχοποιούν την κατανάλωση του για πληθώρα δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία όπως η αϋπνία, ο εκνευρισμός, η δυσπεψία, η αύξηση του καρδιακού ρυθμού και η αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Το τελευταίο «κύμα» των επιστημονικών στοιχείων ωστόσο, φέρνει καλά νέα στους λάτρεις του καφέ.
Παρακάτω αναφέρονται τα αποτελέσματα τριών νέων επιστημονικών ερευνών που επιβεβαιώνουν ότι ο καφές μπορεί να αποτελέσει μια από τις πιο υγιεινές επιλογές ροφημάτων, με μηδενικές θερμίδες (όταν καταναλώνεται σκέτος) και πλούσια αντιοξειδωτική δράση.
1.Η προστασία του καφέ ενάντια στη σκλήρυνση κατά πλάκας
Aν πίνετε πολλούς καφέδες την ημέρα μειώνετε τον κίνδυνο ανάπτυξης σκλήρυνσης κατά πλάκας (MS), σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ιατρικής Σχολής του Johns Hopkins.
Παλαιότερες έρευνες είχαν δείξει ότι η καθημερινή πρόσληψη καφεΐνης φαίνεται να είναι προστατευτική κατά της νόσου του Πάρκινσον και της νόσου του Αλτσχάιμερ. ΄Ετσι τέθηκε το ερώτημα από την Dr. Helen Mowry, επίκουρη καθηγήτρια νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βαλτιμόρης και μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας Johns Hopkins κατά πόσον ο καφές θα μπορούσε να επηρεάσει και άλλα μέρη του κεντρικού νευρικού συστήματος και να φανεί σωτήριος και για άλλες παρεμφερείς ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας. Η έρευνα της Dr. Mowry παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας στην 67η ετήσια συνάντηση στην Ουάσιγκτον, αυτήν την Πέμπτη.
Σύμφωνα με την διεθνή επιστημονική κοινότητα, η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια ασθένεια του νευρικού συστήματος που διαταράσσει τη ροή των πληροφοριών εντός του εγκεφάλου και μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος. Τα συμπτώματα της ΣΚΠ είναι απρόβλεπτα και ποικίλουν μεταξύ των ασθενών. Οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται έντονη κόπωση, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα, μειωμένη κινητικότητα του εντέρου και προβλήματα της ουροδόχου κύστης, κινητικά προβλήματα και έντονο πόνο κυρίως στις αρθρώσεις. Η οργάνωση εκτιμά ότι η σκλήρυνση κατά πλάκας πλήττει πάνω από 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Οι ερευνητές σύγκριναν τα δεδομένα από δύο μελέτες, μία σουηδική μελέτη στην οποία συμμετείχαν 1.629 άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας και 2.807 υγιή άτομα, καθώς και μια αμερικανική μελέτη στην οποία συμμετείχαν 1.159 άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας και 1.172 υγιή άτομα. Το χαρακτηριστικό στο οποίο επικεντρώθηκαν οι ερευνητές ήταν η κατανάλωση του καφέ από τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας, χρόνια πριν από την έναρξη της ασθένειας την οποία σύγκριναν με την κατανάλωση καφέ των υγιών ατόμων που δεν παρουσίαζαν κάποιο νευρολογικό πρόβλημα.
Οι μελέτες διαπίστωσαν ότι τα άτομα που δεν έπιναν καφέ είχαν 2,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο από ό,τι τα άτομα που κατανάλωναν τέσσερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα σύμφωνα με την Αμερικανική έρευνα και έξι φλιτζάνια καφέ την ημέρα σύμφωνα με την Σουηδική έρευνα. Στην Αμερικανική έρευνα οι επιστήμονες έλαβαν υπόψην τους όχι μόνο τον καφέ αλλά και τα καφεϊνούχα ποτά, ενώ στη σουηδική επικεντρώθηκαν μόνο στην κατανάλωση του καφέ από τους συμμετέχοντες.
Η Dr. Mowry σημείωσε ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί οριστικά η προστατευτική δράση του καφέ στην σκλήρυνσης κατά πλάκας, καθώς τα αποτελέσματα είναι «ρευστά» διότι η κατανάλωση του καφέ επηρεάζει και άλλους παράγοντες όπως η όρεξη.
Επίσης, σύμφωνα με την επικεφαλής της έρευνας, αν τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιωθούν και από άλλες μελέτες τότε θα πρέπει οι επιστήμονες να εμβαθύνουν ακόμα περισσότερο και να βρουν ποια από τις πολλές σημαντικές χημικές ενώσεις του καφέ είναι αυτή στην οποία οφείλεται η προστατευτική του δράση ενάντια στην σκλήρυνση κατά πλάκας. Η καφεΐνη είναι μια «ελκυστική» υποψήφια ένωση καθώς μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, οπότε πιθανόν να βοηθάει στην καταπολέμηση αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Ωστόσο, τα στοιχεία της μελέτης δεν δείχνουν καμιά θετική επίδραση του καφέ στα συμπτώματα των ήδη πασχόντων. Αντίθετα, η υψηλή κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να ερεθίσει την ουροδόχο κύστη και να αυξήσει τα προβλήματα στην ούρηση που παρουσιάζουν ορισμένοι άνθρωποι με σκλήρυνση κατά πλάκας.
Όσο για το αν θα πρέπει να πίνουμε περισσότερο καφέ ως προληπτικό μέτρο κατά της σκλήρυνσης, οι ερευνητές συμβουλεύουν το αντίθετο. Μια μέτρια κατανάλωση καφέ 1 με 2 φλιτζάνι ημερησίως μπορούν να μας χαρίσουν όλα τα οφέλη του καφέ όπως είναι η ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση και η προστασία των κυττάρων από την οξείδωση.
2.Αγαπάτε τον καφέ; Το ίδιο και η καρδιά σας
Σύμφωνα με τον Dr. Gregg Fonarow, καθηγητή καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια η κατανάλωση καφέ (3 με 5 φλιτζάνια ημερησίως) σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Πρόσφατα, κυκλοφόρησε μια έκθεση της Dietary Guidelines Advisory Committee (Διαιτητικές Οδηγίες από τη συμβουλευτική επιτροπή διατροφής 2015) η οποία υποστηρίζει ότι οι κίνδυνοι για την υγεία μας που συνδέονται με την υψηλή κατανάλωση καφέ είναι ελάχιστες, σε σχέση με τα οφέλη που αποκομούμε με την κατανάλωση ακόμα και πέντε φλιτζανιών καφέ καθημερινά. Στα οφέλη αυτά συμπεριλαμβάνεται εκτός των άλλων και η μείωση του κινδύνου ανάπτυξης υπέρτασης και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Η ομάδα Guallar συνέλεξε στοιχεία για περισσότερους από 25.000 άνδρες και γυναίκες που ζουν στη Νότια Κορέα. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν 41 ετών και κανείς από τους δεν εμφάνιζε «σημάδια» καρδιακής νόσου.
Κατά τη διάρκεια της ετήσιας εξέτασης, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν σχετικά με το τι έτρωγαν και τι έπιναν πριν από τις καθιερωμένες εξετάσεις τους. Επίσης, όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε αξονική τομογραφία για να προσδιοριστεί το ποσό του ασβεστίου που είχε δημιουργηθεί στις αρτηρίες της καρδιάς τους. Οι ερευνητές κατηγοριοποίησαν τους συμμετέχοντας ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ και τις συνυπάρχουσες ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη.
Επιπροσθέτως έλαβαν υπόψη παράγοντες όπως το μορφωτικό επίπεδο, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, το οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου και τη διαιτητική πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων τροφίμων των συμμετεχόντων.
Οι ερευνητές στη συνέχεια συνέκριναν τα αποτελέσματα της σάρωσης με την αυτο-αναφερόμενη καθημερινή κατανάλωση καφέ των συμμετεχόντων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη άλλους πιθανούς παράγοντες καρδιακού κινδύνου όπως το κάπνισμα, η άσκηση και το οικογενειακό ιστορικό καρδιακών προβλημάτων.
Από τα αποτελέσματα διαπίστωσαν ότι όταν η κατανάλωση του καφέ ήταν αυξημένη, η ποσότητα του συσσωρευμένου ασβεστίου στην καρδιά ήταν μειωμένη ενώ την μικρότερη συσσώρευση ασβεστίου εμφάνισαν τα άτομα που έπιναν πέντε αντί για τρία φλιτζάνια καφέ μέσα στη ημέρα.
Από παλαιότερες έρευνες σχετικά με την επίδραση του καφέ στην λειτουργία της καρδιάς έχει βρεθεί το χλωρογενικό οξύ, που συναντάται σχεδόν αποκλειστικά στον καφέ είναι ένα σημαντικό αντιοξειδωτικό που μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου.
3.Ο καφές συμβάλλει στην ακεραιότητα του DNA και την προστασία των κυττάρων
Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει περίπου 1.000 αντιοξειδωτικά συστατικά στους κόκκους του μη επεξεργασμένου καφέ, και εκατοντάδες περισσότερα αντιοξειδωτικά τα οποία αναπτύσσονται κατά τη διαδικασία ψησίματος του καφέ. Ο καφές περιέχει πολυφαινόλες, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, καφεΐνη μια διεγερτική ουσία, και ανόργανα άλατα. Πολυάριθμες μελέτες έχουν αναφέρει τον καφέ ως το καφέ ως μια από τις σημαντικότερες αντιοξειδωτικές τροφές. Ο Edward Giovannucci, ερευνητής του Harvard, σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention» ανέφερε ότι ο καφές έχει περισσότερες αντιοξειδωτικές ιδιότητες ακόμα και από τα φρούτα και τα λαχανικά. Επίσης σύμφωνα με σχετική ελβετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Journal of Agricultural and Food Chemistry», ο καφές έχει μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση από το πράσινο τσάι και το κακάο.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που συμβάλλουν στην καταπολέμηση της φλεγμονής, μια υποκείμενη αιτία πολλών χρόνιων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της αρθρίτιδας, της αρτηριοσκλήρωσης και εμφάνισης πολλών τύπων τύπους καρκίνου. Μπορούν επίσης να εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες απαντώνται φυσικά ως μέρος της καθημερινής μεταβολικές λειτουργίες, αλλά η οποία μπορεί να προκαλέσει οξειδωτικό στρες που οδηγεί σε χρόνια νόσο. Με απλά λόγια, τα αντιοξειδωτικά μας βοηθούν να παραμείνουμε υγιείς σε μικροκυτταρικό-επίπεδο καθώς προστατεύουν τα κύτταρά μας από τη βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.
Κατά τη διάρκεια της νέας έρευνας, που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Nutrition διαπιστώθηκε ότι η τακτική κατανάλωση καφέ μπορεί να συμβάλει στην ακεραιότητα του DNA μας. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν οι άντρες που κατανάλωναν ένα μείγμα γνωστού ψημένου καφέ(Arabica) ο οποίος είναι πλούσιος σε δραστικές αντιοξειδωτικές ενώσεις, παρουσίασαν λιγότερα διαλείμματα για τους κλώνους του DNA των λευκών αιμοσφαιρίων σε σύγκριση με τους μάρτυρες γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η κατανάλωση καφέ μειώνει την οξειδωτική βλάβη στα περιφερικά λευκά αιμοσφαίρια (WBC), όπως είχε αναφερθεί και σε παλιότερες έρευνες.
Τα χλωρογενικά οξέα, είναι γνωστό ότι έχουν μια ποικιλία χαρακτηριστικών που προάγουν την υγεία καθώς έχουν ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες. Για παράδειγμα,το καφεοϋλοκινικό οξύ (CQA) αυξάνει τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών ενζύμων που υπάρχουν στο κύτταρο και επίσης «καθαρίζει» τα επιβλαβή μόρια που ονομάζονται αντιδραστικά είδη οξυγόνου ή ελεύθερες ρίζες.