Άμεση επαφή δέρμα με δέρμα μετά από καισαρική τομή

new26_6785065_s.jpg
Το Γενικό Νοσοκομείο του Σαν Φραντσίσκο περιλαμβάνει ένα μεγάλο κέντρο τοκετών. Στο νοσοκομείο σχεδιάστηκε ένα project για να βελτιωθεί η επαφή δέρμα με δέρμα της μητέρας με το νεογέννητό της, κατά την διάρκεια της παραμονής της στο χειρουργείο για καισαρική και κατά την διάρκεια της ανάρρωσης. Το project αυτό είχε στόχο να αυξήσει την επιτυχία στην έναρξη θηλασμού μεταξύ υγιών βρεφών μετά από καισαρική τομή. Εκπαιδεύτηκαν όλοι οι επαγγελματίες υγείας που μετέχουν στην διαδικασία της γέννας: μαίες, μαιευτήρες, παιδίατροι, αναισθησιολόγοι, νοσοκόμες περιγεννητικής φροντίδας.

Τα αποτελέσματα του προγράμματος αυτού ήταν εντυπωσιακά: Μέσα σε 3 μήνες από την έναρξή του, η συχνότητα της άμεσης επαφής δέρμα με δέρμα για υγιή βρέφη μετά από καισαρική αυξήθηκε από 20% σε 68%. Τα βρέφη που δεν ήρθαν καθόλου σε επαφή δέρμα με δέρμα με τη μητέρα τους για τις πρώτες 4 ώρες από τη γέννησή τους μειώθηκαν από 40% σε 9%. Εννιά μήνες μετά την παρέμβαση, 60% των υγιών βρεφών μετά από καισαρική έρχονταν σε επαφή με τη μητέρα τους στο χώρο του χειρουργείου και 70% αυτών μέσα στα πρώτα 90 λεπτά από την γέννηση.

Τι συνέπειες είχε αυτή η αλλαγή στο μητρικό θηλασμό; Υγιή βρέφη που γεννήθηκαν με καισαρική και είχαν επαφή δέρμα με δέρμα στο χώρο του χειρουργείου έλαβαν πολύ πιο σπάνια συμπλήρωμα ξένου γάλακτος κατά την παραμονή τους στο μαιευτήριο (33%). Αντίθετα όσα μωρά ήρθαν σε επαφή δέρμα με δέρμα με την μητέρα τους μέσα σε 90 λεπτά αλλά όχι στο χώρο του χειρουργείου έλαβαν πιο συχνά συμπλήρωμα (42%), ενώ όσα νεογέννητα δεν ήρθαν καθόλου στη μητέρα τους κατά την πρώτη 1 ½ ώρα έλαβαν πολύ συχνότερα συμπλήρωμα ξένου γάλακτος (74%).

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι η επαφή δέρμα με δέρμα είναι απόλυτα εφικτή μετά από καισαρική τομή και θα ήταν καλό να παρέχεται σε υγιείς μητέρες και μωρά αμέσως μετά την γέννηση. Η αλλαγή στην νοοτροπία και στην πρακτική της περιγεννητικής ομάδας επαγγελματιών είναι πραγματοποιήσιμη και μπορεί να φέρει άμεσα και εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Στη χώρα μας σχεδόν οι μισές γυναίκες γεννούν με καισαρική τομή. Σε πολύ λίγες από αυτές δίνεται η ευκαιρία να κρατήσουν το νεογέννητό τους αμέσως μετά την έξοδό του στον κόσμο, ενώ ελάχιστες κάνουν πρώιμη επαφή δέρμα με δέρμα όπως συνιστάται από τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές, δηλαδή για τα πρώτα 90 με 120 λεπτά από τη γέννα και κατά την διάρκεια της παραμονής της μητέρας στο χειρουργείο, με μόνη προυπόθεση γυναίκα και παιδί να είναι υγιείς. Πολλές φορές οι μητέρες ακούν επαγγελματίες υγείας να τους λένε ότι το να πάρουν το παιδί στην αγκαλιά τους αμέσως μετά την γέννησή του δεν είναι εφικτό ή ότι είναι «επικίνδυνο», ότι πρέπει η μητέρα να βγει από το χώρο του χειρουργείου πρώτα, ότι πρέπει η μητέρα πρώτα να αναρρώσει κλπ. Άλλοτε το νεογέννητο έρχεται για μια σύντομη αγκαλιά με την μητέρα του που δεν κρατάει παραπάνω από λίγα δευτερόλεπτα και αυτό βαφτίζεται επαφή δέρμα με δέρμα μετά τον τοκετό. Όπως και να έχει, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι πρακτικές μπορούν άμεσα να αλλάξουν, ότι η πρώιμη αγκαλιά ωφελεί τα μέγιστα παιδί, μητέρα και την μεταξύ τους σχέση, όλα αυτά αρκεί να υπάρχει στοιχειώδης γνώση του θέματος και βούληση από την πλευρά των μαιευτηρίων. Τίποτε δεν είναι αδύνατο, αρκεί να υπάρχει διάθεση για δουλειά και για έξοδο από την παρωχημένη, συνήθη «πεπατημένη».

Hung KJ et al. Early Skin-to-Skin After Cesarean to Improve Breastfeeding. MCN Am J Matern Child Nurs. 2011 Jul 7. [Epub ahead of print]

Μετάφραση/ Σχολιασμός:

Στέλιος Παπαβέντσης

MRCPCH DCH IBCLC 2011