Τα τριγλυκερίδια είναι εστέρες λιπαρών οξέων και γλυκερόλης. Είναι κατεξοχήν η μορφή με την οποία ο οργανισμός αποθηκεύει λίπος στον λιπώδη ιστό, για να το χρησιμοποιήσει σε περιόδους νηστείας. Το όχημα μεταφοράς των τριγλυκεριδίων στο αίμα είναι κυρίως τα χυλομικρά και η VLDL (very low density lipoprotein-πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη). Τα χυλομικρά αποτελούνται από τριγλυκερίδια, πρωτεΐνη αpo B 48, εστέρες χοληστερόλης, εστέρες ρετινόλης, φωσφολιπίδια και χοληστερόλη.
Η VLDL μοιάζει με το χυλομικρό, αλλά περιέχει πρωτεΐνη αpo B 100 αντί για αpo B 48 και έχει μεγαλύτερο λόγο χοληστερόλης προς τριγλυκερίδια. Τα τριγλυκερίδια του λίπους των τροφών διασπώνται στο έντερο και στη συνέχεια μεταφέρονται με τα χυλομικρά στην περιφέρεια, όπου υφίστανται εκτενή επεξεργασία πριν φτάσουν στο ήπαρ. Συγκεκριμένα αποδίδουν ελεύθερα λιπαρά οξέα, τα οποία είτε χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας είτε αποθηκεύονται ως λίπος. Τα υπολείμματα των χυλομικρών απομακρύνονται από το ήπαρ, με αποτέλεσμα στο φυσιολογικό άτομο εντός δώδεκα ωρών από την λήψη τροφής, ελάχιστα χυλομικρά και υπολείμματα να υπάρχουν στην κυκλοφορία. Το ήπαρ ενσωματώνει λιπαρά οξέα σε τριγλυκερίδια και στη συνέχεια παράγει VLDL, την οποία απελευθερώνει στο αίμα. Τα τριγλυκερίδια της VLDL, υφίστανται ανάλογη επεξεργασία με τα χυλομικρά στην περιφέρεια. Ένα μέρος των τριγλυκεριδίων της VLDL και των χυλομικρών, προσλαμβάνεται από την υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη HDL, που ευθύνεται για την αντίστροφη μεταφορά του λίπους από την περιφέρεια στο ήπαρ. Η σωστή μέτρηση των τριγλυκεριδίων γίνεται μετά από δωδεκάωρη νηστεία.
Η αύξηση των τριγλυκεριδίων είναι ένα συχνό παθολογικό πρόβλημα. Συμπτώματα από την αύξηση των τριγλυκεριδίων συχνά δεν υπάρχουν: Η αύξηση διαπιστώνεται τυχαία σε εργαστηριακούς ελέγχους.
Συνήθη παθολογικά αίτια αύξησης των τριγλυκεριδίων:
Κληρονομικοί παράγοντες και νοσήματα
Διαβήτης
Χρόνιος αλκοολισμός
Παχυσαρκία
Νεφρική ανεπάρκεια
Παρενέργειες φαρμάκων
Κακή διατροφή
Παθολογικές επιπτώσεις από την αύξηση των τριγλυκεριδίων:
Η μεμονωμένη ήπια αύξηση των τριγλυκεριδίων, σε αρκετά άτομα δεν εγκυμονεί κανένα κίνδυνο.
Όταν η αύξηση των τριγλυκεριδίων είναι μεγάλη, μπορεί να προκαλέσει παγκρεατίτιδα (μια επικίνδυνη νόσο του παγκρέατος), που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του οργάνου. Σε ευαίσθητους οργανισμούς η αύξηση των τριγλυκεριδίων, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες (π.χ. αύξηση σακχάρου, κάπνισμα) συντελεί στην εμφάνιση αποφρακτικής αρτηριοσκληρυντικής αγγειοπάθειας και εκδηλώσεων (στυτικής δυσλειτουργίας, εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου, ανευρυσμάτων, αγγειακής άνοιας). Εξάλλου η αύξηση των τριγλυκεριδίων σε άτομα που πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, εγκυμονεί σοβαρoύς κινδύνους. Tο μεταβολικό σύνδρομο, συνδέεται με αυξημένη επίπτωση καρδιοεγκεφαλικών επεισοδίων, διαβήτη και πρόωρων θανάτων και χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο επιμέρους μεταβολικών προβλημάτων με τρεις ή περισσότερες από τις παρακάτω διαταραχές:
1. Kακοήθη κατανομή υπερβάλλοντος βάρους στην κοιλιακή χώρα θώρακα και άκρα
2. Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων αίματος
3. Παθολογικά χαμηλά επίπεδα «καλής χοληστερίνης» HDL
4. Αρτηριακή πίεση αίματος οριακά φυσιολογική
5. Γλυκόζη (ζάχαρο) αίματος νηστείας οριακά φυσιολογική.
Κατά την λεπτομερή κλινικοεργαστηριακή αξιολόγηση, ο έμπειρος κλινικός ιατρός, θα εντοπίσει το αίτιο της αύξησης των τριγλυκεριδίων, θα διαπιστώσει εάν ευρίσκεστε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, για εμφάνιση βλαβών από τα τριγλυκερίδια, θα καθορίσει τους εξατομικευμένους θεραπευτικούς στόχους και τον τρόπο επίτευξής τους. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία.