Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι ένα λοιμώδες σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από διόγκωση λεμφαδένων, πονόλαιμο, κακουχία, πυρετό, εργαστηριακή εικόνα διέγερσης των λεμφοκυττάρων στο περιφερικό αίμα και συνήθως προκαλείται από τον ιό Epstein Barr.
Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ένα αθώο σύνδρομο.
Πονοκέφαλος, ναυτία, κοιλιακό άλγος, εξάνθημα, ηπατική ή σπληνική διόγκωση κατά την ιατρική εξέταση, είναι σπανιότερες εκδηλώσεις της νόσου ενώ σοβαρές παθολογικές επιπλοκές κατά την διαδρομή της νόσου (π.χ. ηπατίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, νεφρική προσβολή ρήξη σπλήνα) είναι σπανιότατες.
Σε μεγάλες μελέτες από το 2009 διαπιστώθηκε ότι τα άτομα με λοιμώδη μονοπυρήνωση έχουν αυξημένη πιθανότητα να νοσήσουν από χρόνια κόπωση. Είναι κλασσική η έρευνα των Ben Z. Katz, MD, και συνεργατών (Northwestern University Feinberg School of Medicine and Children’s Memorial Hospital in Chicago, Illinois, Pediatrics. 2009;124:189-193) κατά την διάρκεια της οποίας διαπιστώθηκε ότι μια μεγάλη μερίδα εφήβων με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης νόσησαν από αυτό μετά την αποδρομή λοιμώδους μονοπυρήνωσης.
Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο η λοιμώδης μονοπυρήνωση πυροδοτεί σύνδρομα κόπωσης δεν έχει πλήρως διαλευκανθεί. Σύμφωνα με μελέτες ο ιός σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλεί έντονη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος ή παραμένει επί μακρόν σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό. Το αποτέλεσμα είναι η αυξημένη απόπτωση λευκών αιμοσφαιρίων, η αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών, το αυξημένο «οξειδωτικό stress», η εμφάνιση συνδρόμου χρόνιας κόπωσης σε ευαίσθητα άτομα.
Η πιθανότητα προσβολής από το συνδεόμενο με την λοιμώδη μονοπυρήνωση σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι υψηλότερη σε άτομα 12-18 ετών και σε γυναίκες συγκριτικά με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή άνδρες. Το σύνδρομο μπορεί να εμφανιστεί αρκετούς μήνες μετά την λοιμώδη μονοπυρήνωση.