Το κοινό κρυολόγημα είναι ένας από τους συχνότερους επισκέπτες του έτους με εποχικές κορυφώσεις το Φθινόπωρο Άνοιξη Χειμώνα. Ο μέσος ενήλικος σύμφωνα με μελέτες προσβάλλεται πάνω από δύο φορές τον χρόνο, ενώ η επίπτωση είναι μεγαλύτερη στα παιδιά.
Πάνω από δέκα γένη ιών με ποικίλα αντιγονικά χαρακτηριστικά (π.χ. αδενοιοί, ρινοιοί, ιοί παραγρίπης, αναπνευστικοί συγκυτιακοί ιοί) εμπλέκονται στην παθογένεια του κοινού κρυολογήματος. Σπανιότερα ορισμένοι άλλοι παθογόνοι μικροοργανισμοί εμπλέκονται στην εμφάνιση του κοινού κρυολογήματος (π.χ. γρίπη, πνευμονιόκοκος, αιμόφιλος). Η μετάδοση γίνεται μετά από επαφή με μολυσμένες εκκρίσεις, συνήθως αναπνευστικά σταγονίδια που εισέρχονται στο σώμα με την αναπνοή. Η μόλυνση με χειραψία ή μέσω μολυσμένων αντικειμένων και στη συνέχεια ενοφθαλμισμό του ιού στη μύτη ή στους επιπεφυκότες είναι συχνός τρόπος μετάδοσης. Το αυξημένο stress, σύμφωνα με μελέτες μειώνει την αντίσταση του οργανισμού έναντι των παθογόνων του κοινού κρυολογήματος.
Τα παθογόνα μετά την προσβολή του ρινικού βλεννογόνου, προκαλούν τοπικά οίδημα. Ο οργανισμός κινητοποιεί λευκά αιμοσφαίρια, ενώ χημικές ουσίες που απελευθερώνονται περιχαρακώνουν την περιοχή της φλεγμονής. Τα συμπτώματα είναι μπούκωμα, μείωση της αίσθησης της όσφρησης, υδαρείς ρινικές εκκρίσεις, βήχας. Ο πονόλαιμος, ο πονοκέφαλος, η κακουχία, είναι συχνά συνοδά συμπτώματα. Ο υψηλός πυρετός εμφανίζεται σπανιότερα. Το κοινό κρυολόγημα συνήθως λύεται εντός τριών – επτά ημερών, αν και περιστασιακά στην περίπτωση ορισμένων σπανίων ιών μπορεί να διαρκέσει πάνω από δεκαήμερο. Παρά την αθώο χαρακτήρα του κοινού κρυολογήματος στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, σπανιότερα, ιδιαιτέρως όταν πρόκειται για μωρά, ηλικιωμένους ή χρονίως πάσχοντες από νοσήματα που προκαλούν καταστολή του ανοσοποιητικού, μπορεί να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές όπως παραρρινοκολπίτιδα, ωτίτιδα, μηνιγγίτιδα, μικροβιακή πνευμονία, καρδιακή ανεπάρκεια κ.λπ.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑΤΟΣ
Η σωστή πρόληψη περιλαμβάνει:
1. Τη σωστή ετήσια ιατρική παθολογική εξέταση, κατά την διάρκεια της οποίας γίνεται άμεσος εντοπισμός ομάδων υψηλού κινδύνου και θεραπεία παθολογικών καταστάσεων και νοσημάτων που αλλοιώνουν την σωστή άμυνα και πολλές φορές δεν έχουν συμπτώματα (π.χ. αύξηση του σακχάρου, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική ανεπάρκεια). Κατά την παθολογική εξέταση γίνεται επίσης εξατομικευμένη εφαρμογή ορισμένων ενισχυτικών εμβολίων τόνωσης του ανοσοποιητικού συστήματος σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρές επιπλοκές.
2. Την εφαρμογή σωστών συνηθειών καθημερινότητας που τονώνουν το αμυντικό σύστημα και που στα υγιή άτομα περιλαμβάνουν διατροφή πλούσια σε φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, άσκηση, αποφυγή παθητικού και ενεργητικού καπνίσματος, διατήρηση φυσιολογικού βάρους, επαρκούς ύπνου, αποφυγή ψυχολογικών επιβαρύνσεων, αποφυγή άσκοπης λήψης φαρμάκων. Στην περίπτωση πασχόντων από χρόνια νοσήματα, απαιτείται εφαρμογή ειδικών ενδεικνυόμενων διατροφικών προγραμμάτων και προγραμμάτων καθημερινότητας ανάλογα με το είδος της χρόνιας πάθησης.
3. Την εφαρμογή σωστών γενικών κανόνων ατομικής και κοινωνικής υγιεινής. Συγκεκριμένα :
• Να αποφεύγετε την στενή επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού. Να αποφεύγετε χώρους με συνωστισμό.
• Να ανοίγετε συχνά τα παράθυρα και να φροντίζετε για την συχνή ανανέωση του αέρα στους χώρους όπου ευρίσκεστε. Στην περίπτωση των κλιματιστικών πρέπει να υπάρχει σωστή συντήρηση
• Να αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια την μύτη και το στόμα σας που αποτελούν τις κύριες πρώτες θέσεις πιθανού εποικισμού.
Το συχνό και σωστό πλύσιμο των χεριών είναι πολύ σημαντικό. Το δέρμα αποτελεί το σημαντικότερο επιφανειακό φραγμό που διαθέτει το ανθρώπινο σώμα, για την παρεμπόδιση της εισόδου μικροβίων, ιών και τοξικών ουσιών στο εσωτερικό του σώματος. Το στόμα, οι βλεννογόνοι, οι λύσεις της συνέχειας του δέρματος λόγω τραυμάτων, αποτελούν τις πύλες, από τις οποίες ποικίλοι τοξικοί παράγοντες παρακάμπτουν τον φραγμό του δέρματος και εισέρχονται στο σώμα. Τα χέρια αποτελούν ένα βασικό μέσο με το οποίο οι ιοί και τα μικρόβια του κοινού κρυολογήματος προσεγγίζουν τις ευαίσθητες πύλες του σώματος, λόγω της ιδιαίτερης σχέσης τους με τις πύλες αυτές. Τα χέρια πρέπει να πλένονται συχνά με άφθονο τρεχούμενο νερό, κατά προτίμηση ζεστό, να χρησιμοποιείται καλό αντισηπτικό σαπούνι τουλάχιστον επί είκοσι δευτερόλεπτα (χωρίς να παραμελούνται οι πτυχές ανάμεσα στα δάκτυλα, η περιοχή κάτω από τα νύχια και οι καρποί). Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιείτε αντισηπτικά μαντηλάκια εμποτισμένα σε οινόπνευμα.
ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ
Σε περίπτωση που προσβληθείτε από κοινό κρυολόγημα συνιστάται η επαρκής πρόσληψη υγρών, η καλή διατροφή, ο επαρκής ύπνος, η αποφυγή stress. H σούπα, το τσάι, ο φρέσκος χυμός είναι καλές διατροφικές επιλογές. Ορισμένα τοπικά αποσυμφορητικά και απλά φάρμακα τόνωσης του ανοσοποιητικού βοηθούν σε περιπτώσεις με έντονα συμπτώματα.
Άμεση ιατρική εξέταση συνιστάται στην περίπτωση:
o Έντονων συμπτωμάτων
o Ηλικιωμένων, βρεφών και γενικότερα ομάδων υψηλού κινδύνου
o Παρατεινόμενων συμπτωμάτων (πάνω από πενθήμερο)
o Υψηλού πυρετού
o Δύσπνοιας
o Εξανθημάτων.