Η αγάπη δεν είναι βασικά μια σχέση προς ένα ιδιαίτερο άτομο. Είναι μια στάση, ένας προσανατολισμός του χαρακτήρα που καθορίζει τη σχέση ενός ατόμου προς τον κόσμο σαν σύνολο κι όχι προς ένα “αντικείμενο” αγάπης.
Αν ένα άτομο αγαπά μόνο ένα άλλο άτομο κι είναι αδιάφορο προς τους άλλους συνανθρώπους του, η αγάπη του δεν είναι ακριβώς αγάπη αλλά μια συμβιοτική προσκόλληση ή ένας διογκωμένος εγωισμός.
Ωστόσο οι πιο πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως η αγάπη είναι το αντικείμενο κι όχι η ψυχική ικανότητα. Στην πραγματικότητα φτάνουν στο σημείο να πιστεύουν ότι: όταν δεν αγαπάνε κανέναν άλλο παρά μόνο το “αγαπημένο” πρόσωπο, αυτό είναι μια απόδειξη της έντασης της αγάπης τους.
Δεν βλέπουν πως η αγάπη είναι δράση, δύναμη της ψυχής και γι’αυτό πιστεύουν πως εκείνο που όλο κι όλο χρειάζεται είναι το κατάλληλο αντικείμενο και πως από κει και πέρα όλα προχωράνε από μόνα τους.
Αυτή η αντίληψη μπορεί να συγκριθεί με την αντίληψη του ανθρώπου εκείνου που θέλει να ζωγραφίσει, αλλά αντί να μάθει την τέχνη ισχυρίζεται ότι δεν έχει τίποτα άλλο να κάνει παρά να περιμένει για το κατάλληλο αντικείμενο, κι ότι όταν το βρει θα το ζωγραφίσει θαυμάσια.
Αν πραγματικά αγαπώ έναν άνθρωπο, αγαπώ όλους τους ανθρώπους, αγαπώ τον κόσμο, αγαπώ την ζωή.
Αν μπορώ να πω σε κάποιον άλλο “σ’αγαπώ”, πρέπει να είμαι ικανός να πω “αγαπώ σε σένα όλους, αγαπώ μέσα από σένα όλο τον κόσμο, αγαπώ μέσα από σένα και τον εαυτό μου.”
Erich Fromm – Η τέχνη της Αγάπης