Η κακή θρέψη μπορεί να οριστεί ως η κατάσταση εκείνη κατά την οποία παρατηρείται πλεόνασμα ή έλλειψη πρόσληψης ενέργειας ,πρωτεϊνης ή άλλου διατροφικού στοιχείου , η οποία προκαλεί αλλαγή στη σωματική λειτουργία και παρουσιάζεται με ελάττωση της καθαρής σωματικής μάζας σε σχέση με το φύλο, την ηλικία , το ύψος και τη δραστηριότητα του ατόμου .Συχνά αναπτύσσεται αργά κατά τη διάρκεια μακρών περιόδων ασιτίας ή συστηματικής φλεγμονώδους κατάστασης.
Επηρεάζει όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος και όταν αναφέρεται στην παιδική ηλικία ,έχει σοβαρές συνέπειες και στο Κ.Ν.Σ. Η κακή θρέψη μπορεί να είναι τόσο το αίτιο κάποιας νόσου (π.χ. αναιμία )όσο και αποτέλεσμα της νόσου (π.χ. καρκίνος ), στην τελευταία , το αίτιο είναι πολλαπλό , περιλαμβάνει τη μειωμένη πρόσληψη , δυσκολία πέψης , απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών , αυξημένος μεταβολισμός και καταβολισμός .Δεν πρέπει να ξεχαστούν και οι περιβαλλοντική , κοινωνικό-οικονομικοί παράγοντες (ακραία καιρικά φαινόμενα, γονιμότητα του εδάφους , ήθη –έθιμα , φτώχεια )
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Η εκτίμηση της θρεπτικής κατάστασης εξαρτάται από διαφορετικές παραμέτρους για τα παιδιά, τους ενήλικες και τους ηλικιωμένους. Ενδεικτικά εδώ θα αναφέρω για τους ενήλικες.
– μέτρηση βάρους, ύψους και Δείκτη Μάζας Σώματος
– μεταβολές βάρους
– περίμετρος βραχίονα
– δερματοπτυχή τρικεφάλου
– περίμετρος μέσης
– αναλογία μέσης προς περιφέρεια
– κλινική εικόνα
– αιματολογικές εξετάσεις
– βιοχημικές εξετάσεις
Τα άτομα που κάνουν κακή θρέψη παρουσιάζουν, μειωμένη κινητικότητα λόγω μυϊκής αδυναμίας, διαταραχές στην εγκεφαλική λειτουργία λόγω ανεπάρκειας βιταμίνης B12, Mg, Ca , P, αναπνευστικά προβλήματα όπως μειωμένη μέγιστη αναπνοή και αναπνευστική μυϊκή δύναμη και συχνά εμφανίζουν βρογχοπνευμονία ως αποτέλεσμα του υποαερισμού.
Η κακή θρέψη προκαλεί και την δυσλειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος ,παρατηρείται αυξημένα επίπεδα αυξητικής ορμόνης και κορτιζόλης ,χαμηλά επίπεδα κατεχολαμινών , γλυκαγόνης θυροξίνης και γλυκόζης λόγω ηπατικής ανεπάρκειας . Στη καρδιαγγειακή λειτουργία , η απώλεια του καρδιακού ιστού οδηγεί σε μειωμένη καρδιακή παροχή σε βραδυκαρδία και υπόταση ενώ η έλλειψη ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσουν αρρυθμίες ενώ η έλλειψη της βιταμίνης Β1 καρδιακή ανεπάρκεια .
Οι επιπτώσεις στη νεφρική λειτουργία περιλαμβάνει την μειωμένη νεφρική ροή του πλάσματος ,και της σπειραματικής διήθησης ,επίσης μειώνεται και η δυνατότητα αποβολής επιπλέον άλατος και νερού με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο εξωκυττάριος όγκος , γεγονός που οδηγεί στο οίδημα της ασιτίας. Στο γαστρεντερικό σύστημα μειώνεται η απορρόφηση των λιπιδίων και σακχάρων ,και η γαστρική κινητικότητα επίσης αλλάζει και βακτηριδιακή χλωρίδα του εντέρου . Μια από της επιπτώσεις είναι και η εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος (με άμεσο επακόλουθο την αυξημένη εμφάνιση λοιμώξεων), επηρεάζονται τα Τ- λεμφοκύτταρα και είναι δυνατόν να παρατηρηθεί η ατροφία του θυμού αδένα. Η κατάσταση επιδεινώνεται από την εκδήλωση διαταραχών που σχετίζονται με μεμονωμένες ελλείψεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
-Παραμελημένα παιδιά
-Έφηβοι που δεν σιτίζονται σωστά (μπορούν να αναπτύξουν διατροφικό σύνδρομο π.χ. νευρική ανορεξία , βουλιμία )
-Ηλικιωμένα άτομα, τα οποία ζούν μόνα
-Κοντινές εγκυμοσύνες , η εγκυμονούσα έφηβη (επιπτώσεις τόσο στο έμβρυο όσο και στη μητέρα )
-Αλκοολικοί , χρήστες ναρκωτικών ουσιών ή άλλες περιφερειακές ομάδες
-Ψυχιατρικοί ασθενείς ( π.χ. σχιζοφρένια στην οποία παρατηρείται βρώση παράδοξων πραγμάτων ή καχεξία)
-Ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ( όπως νεφροπαθείς, διαβητικοί κ.τ.λ)
-Καρκινοπαθείς , πολυτραυματίες, εγκαυματίες
Η κακή θρέψη αναπτύσσεται ως αποτέλεσμα ασιτίας ή συστηματικής φλεγμονώδους κατάστασης .
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος